به روز داک

دانلود تحقیقات علمی و پژوهشی , آموزشی , تمامی رشته ها

به روز داک

دانلود تحقیقات علمی و پژوهشی , آموزشی , تمامی رشته ها

دانلود تاثیر برخی از عوامل فیزیولوژیکی بر دقت پرتاب آزاد بسکتبال

در طول تاریخ مدون، همواره انسان تلاش کرده تا برتری خود را بر دیگر همنوعان نشان دهد و تا حدودی بر نیروها و عوامل طبیعی تسلط یابد و برای این منظور از اندیشه، خرد و نیروی بدنی استفاده کرده است گستره تاریخ دیرینه بشر سرشار از منازعات و تلاش های طاقت فرسایی است که ضامن بقای وی در عرصه زندگی شده است در گذشته انسان برای دفاع یا تهاجم، به نبردهای تن به تن
دسته بندی فیزیک
فرمت فایل doc
حجم فایل 1316 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 90
تاثیر برخی از عوامل فیزیولوژیکی بر دقت پرتاب آزاد بسکتبال

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول: مقدمه و معرفی پژوهش

مقدمه .............................................. 3

بیان مسئله.......................................... 5

اهمیت و ضرورت پژوهش................................. 7

هدف های پژوهش....................................... 7

فرضیه های پژوهش..................................... 8

پیش فرض های پژوهش................................... 8

محدودیت های پزوهش................................... 8

تعریف واژه ها و اصطلاحات پژوهش....................... 9

فصل دوم: پیشینه پژوهش

مقدمه .............................................. 12

مبانی نظری پژوهش.................................... 12

فیزیولوژی بسکتبال................................... 12

حداکثر اکسیژن مصرفی................................. 14

اسید لاکتیک در تمرینات بسکتبال....................... 15

میزان درک فشار...................................... 16

انباشتگی اسید لاکتیک................................. 16

سرعت دفع اسید لاکتیک................................. 17

کنترل اسید لاکتیک هنگام فعالیت....................... 17

مفهوم خستگی و مفهوم غلظت لاکتات خون بالا.............. 18

مفهوم ضربان قلب بالا................................. 24

مفهوم فشار خون بالا.................................. 25

مفهوم دقت........................................... 26

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

مقدمه .............................................. 31

روش پژوهش........................................... 31

جامعه آماری پژوهش................................... 31

متغیرهای پژوهش...................................... 31

متغیرها مستقل....................................... 31

متغیرهای وابسته..................................... 32

ابزار و وسایل اندازه گیری مورد استفاده در پژوهش .... 33

اندازه گیری ویژگی های بدنی.......................... 33

نحوه جمع آوری اطلاعات................................ 34

افزایش غلظت لاکتات خون............................... 35

افزایش ضربان قلب.................................... 35

افزایش فشار خون..................................... 35

روشهای آماری........................................ 35

فصل چهارم: تجزیه وتحلیل یافته های پژوهش

مقدمه............................................... 38

آمار توصیفی......................................... 39

تجزیه و تحلیل داده ها............................... 39

بررسی توصیفی داده ها................................ 41

آمار استنباطی....................................... 48

بررسی فرضیه ها...................................... 49

آزمون فرضیه ها...................................... 51

فصل پنجم بحث و نتیجه گیری

مقدمه............................................... 55

خلاصه پژوهش.......................................... 55

بحث و نتیجه گیری.................................... 57

پیشنهاد برخاسته از پژوهش............................ 60

پیشنهاد های پژوهش................................... 61

منابع............................................... 62

فارسی............................................... 62

خارجی............................................... 63

پیوست ها

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول 1-3 پژوهشهای انجام شده در خارج کشور............ 28

جدول 1-4 - میانگین، سن، قد، وزن، درصد چربی،VO2MAX، EPI آزمودنی ها 39

جدول 2-4- پست بازیکنان بسکتبال ..................... 40

جدول 3-4- سابقه بازی بازیکنان بسکتبال............... 40

جدول 4-4 - مقایسه میانگین ضربان قلب پیش آزمون و پس آزمون گروه کنترل و تجربی............................................... 43

جدول 5-4 - مقایسه میانگین فشار خون پیش آزمون و پس آزمون گروه کنترل و تجربی............................................... 44

جدول 6-4 - مقایسه میانگین غلظت لاکتات خون پیش آزمون و پس آزمون گروه کنترل و تجربی............................................... 46

جدول 7-4 - آزمون کلموگرو اسمیرنف پیش آزمون آزمودنی ها 48

جدول 8-4 - آزمون کلموگرو اسمیرنف پس آزمون آزمودنی ها 49

جدول 9-4 - آزمون کلموگرو اسمیرنف پرتاب آزاد موفق پیش و پس آزمون گروه کنترل و تجربی....................................... 50

جدول 10-4 - میانگین متغییر های وابسته پرتاب های آزاد موفق پس آزمون در گروه کنترل و تجربی....................................... 50

جدول 11-4 - آزمون برابری واریانس های پس آزمون پرتاب آزاد موفق در گروه کنترل و جربی........................................ 50

جدول 12-4 الف: تاثبر تغییرات غلظت لاکتات خون بر دقت پرتاب آزاد بسکتبال 51

جدول 13-4- ب: تاثبر تغییرات ضربان قلب بر دقت پرتاب آزاد بسکتبال 52

جدول 14-4- ج: تاثبر تغییرات فشار خون بر دقت پرتاب آزاد بسکتبال 53

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

شکل 1-4 - مقایسه میانگین سن آزمودنی در گروه کنترل و تجربی 41

شکل 2-4 - مقایسه میانگین قد آزمودنی در گروه کنترل و تجربی 41

شکل 3-4 - مقایسه میانگین وزن آزمودنی در گروه کنترل و تجربی 41

شکل 4-4 - مقایسه میانگین VO2MAXآزمودنی در گروه کنترل و تجربی 42

شکل 5-4 - مقایسه میانگین EPI آزمودنی در گروه کنترل و تجربی 42

شکل 6-4 - میانگین ضربان قلب پیش آزمون گروه کنترل و تجربی 43

شکل 7-4 - میانگین ضربان قلب پس آزمون گروه کنترل و تجربی 44

شکل 8-4 - میانگین فشار خون پیش آزمون گروه کنترل و تجربی 45

شکل 9-4 - میانگین فشار خون پس آزمون گروه کنترل و تجربی 45

شکل 10-4 - میانگین غلظت لاکتات خون پس آزمون گروه کنترل و تجربی 46

شکل 11-4 - میانگین غلظت لاکتات خون پیش آزمون گروه کنترل و تجربی 47


پیوست ها

پیوست شماره 1- پرسشنامه اطلاعات فردی- پزشکی، سوابق ورزشی

پیوست شماره 2- رضایت نامه گروه تجربی و کنترل

پیوست شماره 3- پروتکل نحوه اندازه گیری غلظت لاکتات خون در آزمایشگاه

پیوست شماره 4- پروتکل اندازه گیری تست شاتل ران

پیوست شماره 5- پروتکل اندازه گیری تست پله هاروارد

پیوست شماره 6- برآورد درصد چربی مردان از طریق جمع چربی زیر پوستی

مقدمه

در طول تاریخ مدون، همواره انسان تلاش کرده تا برتری خود را بر دیگر همنوعان نشان دهد و تا حدودی بر نیروها و عوامل طبیعی تسلط یابد و برای این منظور از اندیشه، خرد و نیروی بدنی استفاده کرده است. گستره تاریخ دیرینه بشر سرشار از منازعات و تلاش های طاقت فرسایی است که ضامن بقای وی در عرصه زندگی شده است. در گذشته انسان برای دفاع یا تهاجم، به نبردهای تن به تن با دیگران می پرداخت. بعدها که این شیوه در جدال های انسانی منسوخ شد، نبرد تن به تن انسانها، با پیروی از قوانین و مقررات، در قالب ورزشها جای گرفت (1).

بررسی سطح آمادگی ورزش کاران برای برنامه ریزی و ارتقای کمی و کیفی عملکرد ورزشی ضروری است. آنان همواره به دنبال به کار گیری بهترین شیوه تمرینی هستند که از پشتوانه علمی برخوردار باشد تا بتوانند به نتایج و پیروزی های ارزشمند و چشمگیر دست یابند (14).

از سال 2000 میلادی که تغییرات زیادی در قوانین بسکتبال روی داده است. سرعت بازی نیز افزایش یافته. تغییرات شامل چهار کوآرتر ده دقیقه ای بازی که قبلا در دو نیمه 20 دقیقه ای انجام می شد و تغییر در قانون نگه داری و حفظ توپ در نیمه زمین خودی که از 10 ثانیه به 8 ثانیه تنزل یافت و همچنین مالکیت توپ تا زمان قبل از پرتاب شوت به حلقه در زمان بازی از 30 ثانیه به 24 ثانیه تنزل یافت، این موارد باعث افزایش سرعت بازی و نهایتا خستگی بیشتر بازیکنان شده است، ضمنا نیازهای مشخص فیزیولوژیکی بسکتبال مدرن ضرورت رویکردی جدید را برای توسعه و پیشرفت در تخصیص برنامه تمرینات بدنی مناسب پیشنهاد می کند (14).

اگر چه در کشور ما نیز گام های مثبتی در زمینه ی بهبود ورزش ها برداشته شده است، اما کافی نیست و باعث عقب ماندن ورزش در کشور ما نسبت به جوامع دیگر شده است. یکی از جنبه های بارز پیشرفت و موفقیت در هر رشته ورزشی، شناخت عوامل موثر در قهرمانی و نیز آگاهی مربیان از ویژگی ها و خصوصیات بدنی و ظرفیت های عملکردی موثر در موفقیت های ورزشی است و عدم آگاهی مربیان از توانایی ها و قابلیت های ورزش کاران موجب شده است که انرژی و زمان هدر رفته،و هزینه های گزاف را به دنبال داشته باشد. امروزه افراد بیشماری از همه ی رده های سنی در انواع فعالیت های ورزشی شرکت می نمایند (14) و به تبع ان نیز تماشاچیان رو به فزونی می باشد. فروش تجهیزات ورزشی در حال پیشرفت است، اطلاع رسانی وقایع و رویداد های ورزشی در سطح جهان گسترش یافته، به گونه ای که در هر گوشه ای ازجهان، به سهولت و راحتی می توان تولیدات را پی گیری کرد.

همچنین، با پیدایش رایانه و استفاده همه جانبه از آن در علوم و صنایع گوناگون، سرعت پیشرفت در آنها به طور سرسام آوری فزونی یافته است. برای بالا بردن کمیت و کیفیت اجرای مهارت های ورزشی به خصوص در قهرمانان باید به قابلیت های جسمانی مورد نیاز آنها و میزان تقویت هر یک توجه خاصی مبذول داشت، چراکه، بهبود هریک از این قابلیت ها به نوبه ی خود اثر مثبتی بر اجرای مهارت های ورزشی خواهد داشت.

اغلب پژوهش ها نشان داده اند که سیستم های انرژی زایی از عوامل مهم و اساسی در توسعه مهارت ورزشی به شمار می رود و اهمیت این عوامل در بسکتبالیست ها به دلیل شرایط کاری آنها بر کسی پوشیده نیست لیکن آنچه نیاز به شناخت و درک بیشتر دارد چگونگی ارتباط این قابلیت ها و عوامل با مشخصات فیزیولوژیکی، ساختاری و نقشی است که هریک از آنها به عهده دارد.

برای ترقی و پیشبرد علوم، پژوهش های علمی-کاربردی ضروری است تربیت بدنی و علوم ورزشی هم از این قاعده مستثنی نیست. با توجه به اهمیت تربیت بدنی و تاثیرات آن در جامعه، توجه بیشتر به پژوهش ضروری به نظر می رسد. فعالیت های علمی با پشتوانه طرح های پژوهشی، حرکتی اساسی بوده و تاثیر بسیار مهمی در جهت تطبیق آن با نیاز واقعی جامعه دارد. بسکتبال از جمله ورزش هایی است که علی رغم پژوهش های متعدد، هنوز مشکلات علمی در آن وجود دارد.

بیان مسئله:

تکامل و تداوم رشته ای مثل بسکتبال در طول تاریخ با ویژگی هایی از جمله، دقت، قدرت و تمرکز جهت اجرای مهارتهای آن و همچنین کم خطر بودن آن نسبت به دیگر رشته های ورزشی موجب جلب و جذب ورزشکاران زیادی به این رشته ورزشی شده است. این جذابیت در طول سالها موجب تکامل این رشته ورزشی شده و به شکل امروزی با قانون های مدون قابل اجرا است. این دیدگاه که می شود از طریق بالا بردن مهارتهای ورزشی این رشته موجب افزایش و نتیجه بازی شد، موجب انگیزه و فکر جدید برای از بین بردن متغیرهای مزاحم این ورزش است. ما می خواهیم در مسابقات (بسکتبال) امتیاز بیشتری بگیریم بنابراین می توانیم از طریق حذف و تعدیل، متغیرهایی مثل خستگی به این نتیجه دلخواه برسیم. غلظت لاکتات خون، ضربان قلب بالا و فشار خون یکی از این متغیرهای مزاحم است که در این پژوهش می خواهیم اثر آن را بر روی یک مهارت بسکتبال مورد ارزیابی قرار دهیم.

بسکتبال ورزش ادامه داری است که نیاز به سرعت، شتاب، حرکات انفجاری نظیر حرکت ارتجاعی
(ریباند از حلقه)، دریبل و شوت پرشی، بلاک کردن، شوت، توقف های ناگهانی، سرعت بالا، حرکاتی منفجرانه و مکرر دارد (26).

هنگامی که بحث بسکتبال به میان می آید. موضوع شاخص خستگی (غلظت لاکتات خون) که یکی از عوامل کاهش عملکرد بسکتبالیست ها است مطرح می شود. همیشه بازیکنان سعی می کنند که با کمترین صرف انرژی و با حداکثر دقت مطلوب به کارآیی خود کمک کنند. این دقت موجب افزایش امتیازات نهایی بازیکنان و همچنین امتیازات تیمی می گردد. در حال حاضر با تغییر قوانین بسکتبال از دو نیمه بازی در وقت فعال به چهار کواتر وقت بازی، هم باعث افزایش سرعت بازیکنان شده و هم موجب توجه به عملکرد استقامتی است که آن نیز توجه به تاخیر انداختن خستگی شده است.

در تمرینات غیر اصولی و کاهش آب بدن که باعث کاهش رشد جسمانی، کاهش حجم پلاسما، کاهش برون ده قلبی، از دست دادن الکترولیتها دیده می شود و علاوه بر این تعادل جسمی بسکتبالیست ها را مختل می کند و درصد دقت در مهارتهایی مثل شوت، پاس،دریبل را کاهش دهد (6). از طرف دیگر آماده سازی ورزشکار برای حرکاتی که نیاز به دقت و کنترل حرکتی دارد به عواملی مانند آماده سازی، سازگاری محرک – پاسخ بستگی دارد.

مربیان بسکتبال آزمایشات مهارت را برای ارزیابی سطح مهارت بازیکنان نشان وهمچنین برای پیش گویی موفقیت های آینده بکار می برند. پیش بینی سطح اسیدلاکتیک و بعبارتی غلظت لاکتات خون می تواند به سطح و مقدار خستگی عضلانی حاصل از کار سخت تمرین و اجراهای متوالی و تکراری حرکات بسکتبال مثل رفت و برگشت های سریع، اجرای شوت جفت، پاسها، ریباندهای تخته حلقه و غیره را تعیین کند.
این سطح از خستگی عضلانی که نتیجه تجمع لاکتات است ممکن است باعث عملکرد ضعیف در دقت مهارتها شود. مهارتهایی مثل پاس، شوت، پرتاب آزاد در جریان بازی بشود. بیشتر امتیازات حاصل از این بازی (بسکتبال) در شرایط حساس و دقایق پایانی کوآرترها بدست می آید. این امتیازات، فوق العاده حساس بوده و نتیجه بازی را که نتیجه ماهها و سالها تمرین و مهارت در این رشته است، تعیین می کند. اهمیت و ضرورت تعیین سطح اسیدلاکتیک بدن که نوعی خستگی جسمانی است می تواند تناسب موجود در تمرینات را توجیه کند. این تناسب یعنی درصد زمان تمرین که برای اجرای مهارتهای مختلف بسکتبال می تواند برنامه ریزی شود.

از خصیصه های مختلف ورزشی بسکتبال سرعت است که می تواند دقت را تحت شعاع قرار دهد و از متغیرهای مزاحم مهم اجرای حرکات سرعتی، تجمع اسیدلاکتیک در بدن می باشد، لذا با وجود خستگی ناشی از اسیدلاکتیک اجرای بهینه پرتاب آزاد بسکتبال که نیاز به دقت دارد نیز تحت الشعاع آن قرار
می گیرد


ضرورت و اهمیت پژوهش

پژوهش های کمی، در رابطه با خستگی بسکتبالیست ها و دقت و کنترل حرکتی آنها انجام شده است و لذا به جهت اهمیت و ضرورت پژوهش در این زمینه می بایست عوامل و متغییر های دخالت کننده در اینجا تا حد ممکن مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به اینکه بسکتبال رشته ای است پر تحرک، سریع و انتزاعی و با قابلیت های حرکتی و مهارتی ورزشکار در تقابل است و در عملکرد آنها اثر دارد می بایست عوامل آن مورد بحث و بررسی قرار گیرد همانطور که می بینیم در بخش های مرتبط با استراتژی بازی آن، مثل تاکتیک های حمله و دفاع تحقیقات زیادی صورت گرفته و کتاب های زیادی نوشته شده است.

نوع تمرینات بسکتبال و روش های مختلف تمرینی (6) از جمله سرعت، شتاب، چابکی، انعطاف پذیری می بایست به بهترین شکل ممکن تقویت شود. البته عواملی مثل دقت، هماهنگی، ریتم، تعادل نیز مورد توجه و ضروری است. تغییرات پی در پی در قوانین بسکتبال موجب سرعت بیشتر این بازی شده است که انگیزه ی لازم را برای به اجرا در آوردن روش های علمی مختلف برای کسب پیروزی در آن به وجود
می آورند. از آنجائیکه آمادگی جسمانی در بسکتبالیست ها از اهمیت زیادی برخوردار است، باید افزایش توانایی های بدن به بهترین شکل در تمرینات مورد توجه قرار گیرد. جذابیت های این رشته ورزشی حتی در سطح جهانی موجب شده که آموزش تکنیک ها و تاکتیکها، حتی از سنین کودکی آغاز شود. نمونه بارز آن مینی بسکتبال در سطوح پیش دبستانی و دبستانی است.

کاربرد نتایج پژوهش

برای مسابقات آموزش و پرورش در سطوح قهرمانی و دانش آموزی، برای مربیان و معلمان و اعضای فدراسیون بسکتبال و کمیته های مرتبط ضرورت و کاربرد دارد.



دانلود بررسی روشهای مختلف آبیاری بر روی برخی صفات مرفولوژیک و فیزیولوژیک برنج ‎(Oryza satival L.)

برنج به عنوان غذای اصلی حدود نیمی از جمعیت جهان به شمار می‎آید و به همین دلیل این محصول یکی از مهمترین منابع اصلی تأمین کننده نیاز غذایی جهان است (56،71) طبق آمار فائو مصرف سرانه برنج در کشورهای مختلف بین 24 تا 1102 کیلوگرم متغیر است و معمولاً کشورهای عمده تولید کننده برنج مصرف کنندگان عمده نیز هستند و تا حدی بین تولید و مصرف آنها موازنه وجود دارد
دسته بندی کشاورزی و زراعت
فرمت فایل doc
حجم فایل 2260 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 50
بررسی روشهای مختلف آبیاری بر روی برخی صفات  مرفولوژیک و فیزیولوژیک برنج ‎(Oryza satival L.)

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

فهرست مطالب

عنوان

صفحه

مقدمه

1

فصل اول کلیات

3

1-1- سطح زیر کشت و میزان تولید در دنیا و ایران

4

1-2- سابقه کشت برنج در ایران

6

1-3- گیاه‎شناسی برنج

6

1-3-1- نوع ژاپونیکا

7

1-3-2- نوع ایندیکا

7

1-3-3- نوع جاوائیکا

7

1-4- سیستم‎های کشت برنج

7

1-5- فیزیولوژی و مراحل رشد برنج

10

1-6- فنولوژی و مراحل رشد برنج

11

1-6-1- مرحلة رویشی

11

1-6-2- مرحلة‌ زایشی

12

1-6-3- مرحلة رسیدگی

13

1-7- آب در گیاه

14

1-8- آبیاری در برنج

15

عنوان

صفحه

1-8-1- روش آبیاری غرقاب دائم

15

1-8-2- روش آبیاری متناوب

16

1-8-3- آبیاری برنج براساس مراحل مختلف رشد

17

1-9- اثر کمبود آب

19

فصل دوم بررسی منابع

24

2-1- عملکرد

25

2-2- اجزای عملکرد

29

2-3- عملکرد بیولوژیکی

34

2-4- راندمان مصرف آب

34

2-5- شاخص برداشت

37

2-6- فتوسنتز

37

2-7- ماده خشک

40

2-8- سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی

41

2-9- فواصل آبیاری و مقدار آب مصرفی

43

2-10- مقاومت به خشکی

46

2-11- کیفیت و پروتئین دانه

48

2-12- شاخص سطح برگ

49

- منابع

مقدمه:

برنج به عنوان غذای اصلی حدود نیمی از جمعیت جهان به شمار می‎آید و به همین دلیل این محصول یکی از مهمترین منابع اصلی تأمین کننده نیاز غذایی جهان است (56،71). طبق آمار فائو مصرف سرانه برنج در کشورهای مختلف بین 2/4 تا 1/102 کیلوگرم متغیر است و معمولاً کشورهای عمده تولید کننده برنج مصرف کنندگان عمده نیز هستند و تا حدی بین تولید و مصرف آنها موازنه وجود دارد. ولی در کشور ما متأسفانه این توازن برقرار نیست و ایران به عنوان یازدهمین کشور تولید کننده برنج، سومین وارد کننده در جهان است (11). برنج در کشور ما بعد از گندم دومین کالای مصرفی از نظر مقدار و تنها غله‎ای است که منحصراً برای تغذیه انسان کشت می‎شود و در حدود نصف جیره غذائی 1/6 میلیارد نفری از جمعیت دنیا را تشکیل می‎دهد (11) و در بخش عظیمی از قارة آسیا تأمین کننده بیش از 80% کالری و 75% پروتئین مصرفی مردم است. در کشور ما نیز به طور متوسط، روزانه 14% نیاز به انرژی از طریق برنج تأمین می‎شود (11). این گیاه در بین گیاهان عمده زراعی دارای خصوصیات منحصر به فردی از نظر مصرف آب است (رشد در شرایط غرقابی، غیرغرقابی و دیم). آب اولین و اساسی‎ترین عامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی است. کمبود آب که به بحران قرن حاضر موسوم شده است باعث گردید دانشمندان و محققان تلاش‎های وسیعی را در جهت یافتن راه حل‎های مناسب برای افزایش توان تولید واحد آب مصرفی آغاز نمایند.

با توجه به محدودیت منابع آبی در کشورمان، افزایش جمعیت، نیاز روزان کشور به امنیت غذایی و پایین بودن راندمان آبیاری در مزارع، ضروری است که برنامه‎ریزی دقیقی برای استفاده بهینه از منابع موجود صورت گیرد. در این راستا هرگونه تلاش در بخش کشاورزی به عنوان بزرگترین مصرف کننده آب و بخصوص برنج به عنوان پرمصرف‎ترین گیاه و رایج‎ترین کشت در شمال کشور که 80 تا 85% سطح زیر کشت برنج کشور را تشکیل می‎دهد قابل توجه و تقدیر است.

بنابراین در کشور ما باید تولید به ازای هر واحد آب مصرفی جایگزین تولید در واحد سطح ملاک ارزیابی‎ها قرار گیرد. در حال حاضر به ازای هر متر مکعب آب مصرفی در بخش کشاورزی معادل 7/0 کیلوگرم محصول تولید می‎شود که این رقم در کشورهای پیشرفته حدود 2 کیلوگرم است (18). برای رسیدن به این رکورد، کاراترین راه‎حل، افزایش بازده آبیاری و بهینه‎سازی مصرف آب می‎باشد.

مدیریت آبیاری به عملیات اجرایی در یک پروژه تحت بهره‎برداری گفته می‎شود که منتج به سود بیشتر کشاورزی گردد. این بررسی با تنظیم برنامه آبیاری جهت حصول عملکرد مناسب بر روی ارقام محلی (حسنی، بیتام) صورت گرفته است. ارقام محلی علی‎رغم عملکرد کم، به دلیل سازگاری با شرایط اقلیمی منطقه، پخت و خوراک مطلوب و عطر و طعم مطبوع دارای بازارپسندی خوبی هستند و شناخت این ارقام و پی بردن به خصوصیات بارز آنها می‎تواند کمک مؤثری در تولید ارقام اصلاح شده بنماید. این تحقیق در راستای اهداف زیر به اجرا درآمد:

- کاهش تلفات آب در آبیاری برنج

- افزایش راندمان کاربرد آب

- بررسی واکنش ارقام به کم آبیاری

- بهبود مدیریت آبیاری صفات فیزیولوژیکی با توجه به اعمال تیمارها

امید است نتایج حاصل بتواند در پیشبرد برنامه‎های زراعی و آبیاری مورد استفاده قرار گیرد.

فصــل اول

کلیـات


1-1- سطح زیر کشت و میزان تولید برنج در دنیا و ایران:

برنج بعد از گندم بیشترین سطح اراضی کشاورزی در جهان را به خود اختصاص داده است. براساس آمار منتشر شده در سال 1380 از سوی فائو ‎(FAO) سطح زیر کشت برنج در دنیا حدود 151 میلیون هکتار بوده که کشورهای هند و چین با داشتن 74 میلیون هکتار قریب به 50 درصد کشت برنج جهان را به خود اختصاص داده‎اند. سطح زیر کشت برنج در ایران 587 هزار هکتار برآورده شده که حدود 4 درصد سطح زیر کشت برنج جهان است. بیش از 75 درصد اراضی زیر کشت برنج در استان‎های ساحلی خزر یعنی گیلان و مازندران قرار دارد و بیش از 80 درصد برنج کشور از این اراضی تأمین می‎شود (11).

استان مازندران با تولید 43 درصد، رتبة اول را در کشور داراست (11). آمارهای جهانی نشان می‎دهد که حدود 92 درصد تولید برنج متعلق به کشورهای در حال توسعه از قاره آسیا است. قارة آسیا با داشتن 1/121 میلیون هکتار برنج کاری یعنی 90 درصد سطح زیر کشت جهان، رتبه اول تولید برنج را به خود اختصاص داده است. از نظر تولید، کشور چین با تولید 183148 هزار تن مقام اول را داشته و ایران با تولید حدود 2600 هزار تن در رده یازدهم قرار دارد (11). در سال 1987 میزان درصد سهم ایران از تولید جهانی برنج حدود 5/0 درصد بوده که در افزایش تولید جهش 18 درصدی را کسب کرده است. در سال 1977 در حالی که عملکرد تولید شالی در واحد سطح در جهان به طور متوسط به 3792 کیلوگرم ارتقاء یافته بود، در ایران این رقم به 4137 کیلوگرم رسید. به عبارتی در حالی که افزایش عملکرد جهانی 5/13 درصد بوده مقدار فزونی عملکرد در ایران به سطح 5/37 درصد ترقی کرده است (11). براساس آمار فائو ‎(FAO) میزان درصد سهم ایران از میزان عملکرد متوسط جهانی در سال 1987 تا 1997 مرتباً روند صعودی داشته و از 35/91 درصد به 09/118 درصد ترقی کرده است (11).

جدول (1-1) و شکل (1-1) سطح زیر کشت، تولید و عملکرد برنج در ایران را نشان می‎دهد.

جدول (1-1): وضعیت شلتوک طی سال‎های 69 تا 78 در ایران (11).

شرح

واحد سال

78

77

76

75

74

73

72

71

70

69

تولید

هزار تن

2596

2770

2350

2684

2301

2259

2281

2364

2357

1981

سطح کشت

هزار هکتار

587

615

566

600

566

563

588

597

573

524

عملکرد

کیلوگرم

4424

4505

4176

4473

4065

4012

3879

3960

4113

3781

شکل (1-1): سطح زیر کشت، تولید و عملکرد برنج، طی سالهای 1370 تا 1380

1-1- سابقه کشت برنج در ایران:

تئوفر[1]معتقد است که زراعت برنج در بابل و شوش (خوزستان امروز) از 400 سال قبل از میلاد متداول بوده است. زراعت این گیاه در ایران از سالیان خیلی دور معمول بوده و تاریخ کشاورزی نمایانگر آن است که در زمان هخامنشیان کشت می‎شده و در دورة اشکانیان نیز در گیلان، مازندران و خراسان زراعت آن معمول بوده و در دورة ساسانیان نیز در قسمتی از ایران مانند کاشمر و تاشکند برنجزارهای وسیعی وجود داشته است (7).

1-1- گیاه‎شناسی برنج:

برنج یی از گیاهان مهم تیره غلات می‎باشد که به شاخة گیاهان گلدار[2]، زیر شاخه نهاندانگان[3]، ردة تک لپه‎ایها[4]، راستة‌ غلاف داران[5]، خانوادة غلات[6]، جنس اوریزا[7] تعلق دارد که دارای دو گ ونة زراعی به نام‎های ساتیوا[8] و گلابریما[9] می‎باشد (7‌،26).

اوریزا ساتیوا از گونه‎های مهم بوده و برنج‎های زراعی ایران از این نوع می‎باشند. این‎گونه دارای انواع مختلف به شرح زیر است:

1-3-1- نوع ژاپونیکا[10]

این برنج در نواحی معتدل ژاپن، ایتالیا و آمریکا کشت می‎شود و برای آنکه گل تولید کند احتیاج به روزهای بلند دارد. و سازگار با اقلیم‎های سردتر می‎باشد. برگ‎های آن نازک و سبز تیره، دانه کوتاه و گرد، ریزش کم، ارتفاع گیاه کوتاه تا متوسط، کرکهای پوشینه بلند و ضخیم، قدرت پنجه‎زنی متوسط، بافت گیاه سخت، خوشه کوتاه می‎باشد. برنج‎های گرده از این نوع هستند (7، 26، 36).

1-3-2- نوع ایندیکا[11]

این نوع برنج سازگار به مناطق گرمسیری بوده که در مقابل خشکی، بیماری و آفت مقاوم می‎باشد و دارای ارقام مختلفی از نظر زمان رویش است. همچنین دارای برگهای پهن و سبز روشن، دانه طویل نردتاً تخت، قدرت پنجه‎زنی بالا، ارتفاع گیاه کوتاه تا بلند کرک‎های پوشینه کوتاه، بافت گیاه نرم و حساس به ریزش دانه می‎باشد (36).

1-3-3- نوع جاوانیکا

این نوع برنج در کشورهای اندونزی، فیلیپین، تایوان و ژاپن کشت می‎شود. دارای برگهای پهن و سبز روشن، دانه پهن و کلفت، پنجه‎زنی ضعیف، ارتفاع گیاه بلند،‌ بافت گیاه سخت، ریزش دانه کم می‎باشد (36).

1-4- سیستم‎های کشت برنج

برنج از نظر اکولوژیکی و دامنة زیست، گستردگی خاصی دارد. یعنی از حالت دیم تا حالت غرقابی کشت می‎شود. که این نشان‎دهندة‌سازگاری اکولوژیکی و سیع این گیاه است. دامنة‌ سازگاری برنج با عمق غرقابی و درجه کنترل رطوبت منجر به ایجاد چند اکوسیستم در کشت این گیاه شده است (34، 46، 55).

کشت برنج براساس منبع تأمین کنندة آب به صورت فاریاب[12] یا دیم[13] طبقه‎بندی می‎شود. براساس مدیریت عملیات آب و زمین، اراضی برنج به صورت زیر طبقه‎بندی می‎شوند:

الف) لولند (غرقابی): مزارع لولند توسط مرزهایی محصور می‎شوند تا آب آبیاری یا بارندگی را نگهدارند. آماده کردن زمین معمولا هنگامی صورت می‎گیرد که مزرعه غرقاب می‎باشد.

ب) آپلند: م زارع آپلند دارای مرز و کرت برای نگهداری آب نیستند. تنها منبع آب، باران میباشد. آماده کردن زمین هنگامی که خاک مزرعه خشک است صورت می‎گیرد.


دانلود بررسی رابطه عزت نفس با پیشرفت تحصیلی در میان دانش‌آموزان مقطع دبیرستان شهرستان بیجار در سال تحصیلی 87-86

یکی از مهم‌ترین صفات بشری برای رسیدن به هدف‌هایی که انسان در پیش دارد عزت نفس است برخورداری از اراده و اعتماد به نفس قوی، قدرت تصمیم‌گیری و ابتکار، خلاقیت، سلامت فکر و بهداشت روانی ارتباط مستقیمی با میزان عزت نفس و احساس خود ارزشمندی دارد
دسته بندی علوم اجتماعی
فرمت فایل doc
حجم فایل 145 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 40
بررسی رابطه عزت نفس با پیشرفت تحصیلی در میان دانش‌آموزان مقطع دبیرستان شهرستان بیجار در سال تحصیلی 87-86

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

فهرست مطالب

عنوان صفحه

بسم الله الرحمن الرحیم........................................... الف

تقدیر و تشکر.................................................. ب

چکیده......................................................... ت

فهرست مطالب................................................... ث

فهرست جدواول.................................................. ح

فصل اول: طرح تحقیق

مقدمه................................................... 2

بیان مسأله.............................................. 4

اهمیت و ضرورت مسأله..................................... 5

اهداف................................................... 6

سؤالات و فرضیه‌ها......................................... 6

متغیرها و تعاریف عملیاتی................................ 7

فصل دوم: پیشینه تحقیق

مبانی نظری.............................................. 9

مبانی تجربی............................................. 18

مدل تحلیلی.............................................. 21

فصل سوم: روششناسی

روش تحقیق............................................... 23

جامعه آماری............................................. 23

نمونه آماری............................................. 23

ابزارها................................................. 23

روشهای آماری........................................... 24

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادهها

فصل پنجم: نتیجه‌گیری

بحث بر یافته‌ها.......................................... 39

محدودیت‌ها............................................... 40

پیشنهادات............................................... 41

منابع و مأخذ....................................... 42

ضمائم

پرسشنامه................................................ 43

فهرست جداول و نمودار

جدول شماره (1-4)---------------------------------------- 27

جدول شماره(2-4)----------------------------------------- 28

جدول شماره(3-4)----------------------------------------- 29

جدول شماره(4-4)----------------------------------------- 30

جدول شماره(5-4)----------------------------------------- 31

جدول شماره(6-4)----------------------------------------- 32

جدول شماره(7-4)----------------------------------------- 33

جدول شماره(8-4)----------------------------------------- 33

جدول شماره(9-4)----------------------------------------- 34

جدول شماره(10-4)---------------------------------------- 34

نمودار شماره(1-4)--------------------------------------- 35

نمودار شماره(2-4)--------------------------------------- 36

نمودار شماره(3-4)--------------------------------------- 37

فصل اول: طرح تحقیق

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت مسئله

اهداف

سؤالات و فرضیه‌ها

متغیرها و تعاریف عملیاتی

مقدمه:

یکی از مهم‌ترین صفات بشری برای رسیدن به هدف‌هایی که انسان در پیش دارد عزت نفس است برخورداری از اراده و اعتماد به نفس قوی، قدرت تصمیم‌گیری و ابتکار، خلاقیت، سلامت فکر و بهداشت روانی ارتباط مستقیمی با میزان عزت نفس و احساس خود ارزشمندی دارد.

منظور از عزت نفس، احساس و تصوری است که فرد به مرور زمان نسبت به خویشتن در ذهن می‌پروراند. به عبارت ساده‌تر، عزت نفس یعنی، ارزیابی فرد از خودش، حال این برداشت و ارزیابی می‌تواند مثبت و خوشایند باشد، یا منفی و ناخوشایند.

کودکانی که از عزت نفس بالایی برخوردارند، معمولاً احساس خوبی نسبت به خود دارند و بهتر می‌توانند اختلافات خود را با سایر کودکان حل کنند و در مقابله با مشکلات، ناملایمات و ناکامی‌ها مقاوم‌ترند این کودکان اغلب خنده‌رو و خوش‌بین، منطقی و دارای خودپنداری مثبت هستند و از زندگیشان لذت می‌برند. برعکس، کودکانی که دارای عزت نفس پائینی هستند، اغلب در مواجهه با مشکلات و سختی‌ها دچار اضطراب فراوان و ناکامی می‌شوند. این گروه از کودکان معمولاً در حل تعارضات و اختلافات موجود با سایر هم سن و سالانشان مشکل دارند آن‌ها دائم با افکار انتقادی از خویشتن، موجب اذیت و آزار خود می‌شوند(سلحشور، 1379).

برای اینکه کودکان و نوجوانان بتوانند از حداکثر ظرفیت ذهنی و توانمندی‌های بالقوه‌ی فرد برخوردار شوند می‌بایست از نگرش مثبت نسبت به فرد و محیط اطراف و انگیزه‌ای غنی برای تلاش و کوشش بهره‌مند شوند بی‌شک نوجوانانی که دارای عزت نفس قابل توجهی هستند، نسبت به همسالان خود در شرایط مشابه، پیشرفت تحصیلی و کارآیی بیشتری از خود نشان می‌دهند و نیز از بارزترین ویژگی‌های صاحبان تفکر واگرا و افراد خلاق، داشتن اعتماد به نفس و عزت نفس بالاست.

لذا پرورش عزت نفس در کودکان و نوجوانان از مهم‌ترین وظایف اولیاء و مربیان می‌باشد که در این ارتباط بیشترین نقش برعهده‌ی الگوهای رفتاری است(افروز، 1373).

موفقیت‌های تحصیلی و شکست‌های تحصیلی فرد در مدرسه و مسائل مربوط به تحصیل متقابلاً بر عزت نفس و عزت نفس بر تحصیل تأثیر می‌گذارند که میزان تأثیر آن از جامعه‌ای به جامعه دیگر فرق می‌کند. در تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع دبیرستان در شهرستان بیجار در سال تحصیلی 87-86 می‌پردازند.

بیان مسأله:

عزت نفس، احساس ارزش، درجه تصویب تأیید، پذیرش و ارزشمندی است که شخص نسبت به خویشتن احساس می‌کند (شاملو، 1372). وقتی سخن از عزت نفس به میان می‌آید ارزش شخصی یا احساسی که از فرد در نظر اعضای گروه مجسم می‌شود مطرح می‌گردد. یکی از پیچیده‌ترین و ناراحت کننده‌ترین مسائل شخصیتی عقده حقارت است. کودکانی که احساس بی‌لیاقتی و عقب‌ماندگی می‌کنند کمتر برای موفقیت و انجام دادن کارها به تلاش و کوشش دست می‌زنند. رشد سالم شخصیت ایجاب می‌کند که شخص نه فقط برای شناخت خود، بلکه بیشتر برای پذیرش خود فعالیت کند پژوهش‌های ارزشمندی درباره‌ی ارتباط خودشناسی فرد در رابطه با رشد سالم و سازگاری‌های شخصیتی افراد انجام گرفته و نتایج مثبت و سودمندی به بار آورده است(پارسا، 1376).

در زمینه رابطه‌ی بین احساس ارزشمندی و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی، نظر مربیان و اساتید و متخصصان تعلیم و تربیت بر این است که عوامل روحی و روانی تأثیر بسیار بالایی در موفقیت یا عدم موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان دارد پژوهش‌های زیادی در زمینه پی بردن به رابطه عزت نفس و پیشرفت تحصیلی صورت گرفته است. گسترده‌ترین این تحقیقات پژوهشی است که به وسیله گیل دات انجام شده نتایج تحقیق مؤید رابطه بالا بین انگیزه پیشرفت و عزت نفس است. یکی دیگر از این پژوهش‌ها در زمینه‌ی عزت نفس یافته‌های کوپر اسمیت است که در سال 1967 منتشر شد. به نظر کوپر اسمیت منابع عزت نفس شامل موارد ذیل‌اند:

1. پای بند بودن به آداب و قوانین اجتماعی و اخلاقی

2. مهم بودن: وقتی شخص متوجه گردد که اهمیت دارد و در زندگی دیگران مهم است عزت نفس او بالا می‌رود.

3. موفقیت

4. قدرت: وقتی شخص احساس قدرت کند، در نتیجه می‌تواند روی سایرین اثر گذاشته و متعاقباً عزت نفس او بالا می‌رود.

بنابراین ارزش وجودی عزت نفس به عنوان بعدی از ابعاد شخصیت انسان و ارتباط آن با موفقیت‌ها و با شکست و ناکامی‌های فرد قابل ملاحظه و تبیین است. در این تحقیق که بررسی رابطه عزت نفس و پیشرفت تحصیلی در میان دانش‌آموزان مقطع دبیرستان در شهرستان بیجار در سال تحصیلی 87-86 است سعی می‌کنیم که این رابطه را با استفاده از پرسشنامه عزت نفس به نتیجه برسانیم. حال سؤال این است که عزت نفس و پیشرفت تحصیلی چه رابطه‌ای با هم دارند؟

اهمیت و ضرورت مسأله:

داشتن عزت نفس برای یک زندگی موفقیت‌آمیز لازم است بنابراین باید به تقویت آن در بین دانش‌آموزان پرداخت.

از آنجا که عزت نفس کودک زمینه و اساس ادراکات وی از تجارب زندگی را مهیا نماید، امری ارزشمند محسوب می‌گردد شایستگی عاطفی-اجتماعی که از چنین شناخت مثبت از خود ناشی می‌شود، می‌تواند به عنوان نیرویی در مقابل مشکلات جدی آینده به کودک کمک کند.

عزت نفس جنبه مهمی از عملکرد و کشش کلی کودک است و به نظرمی‌رسد به صورت تعاملی با زمینه‌های دیگری از جمله سلامت روانی و عملکرد تحصیلی ارتباط دارد به این معنی که عزت نفس می‌تواند علت و هم معلول نوعی از عملکرد باشد که در سایر حوزه‌ها رخ می‌دهد(پپ و همکاران، 1988).

در بحث از اهمیت و ضرورت موضوع می‌توان به آیات قرآن و احادیث مراجعه نمود.

خداوند در سوره فاطر آیه ده می‌فرماید: « هر که طالب عزت است بداند که تحکم و عزت خاص خدا است، کلمه نیکوی توحید و (روح پاک آسمانی) به سوی خدا بالا رود و عمل نیک خالص آن را بالا برد».

و در سوره منافقون آیه هشتم آمده است که: «عزت خاص خدا و رسول و مؤمنین است». پیامبر گرامی اسلام در این باره فرموده است: «زندگی که در آن انسان زیردست و خوار باشد مردن از آن بهتر است و مردنی که با پیروزی مقرون باشد، صدهزار بار بر زندگی ذلت‌بار ترجیح دارد».

همچنین پیامبر گرامی می‌فرمایند: کسی که نفس خود را شناخت به یقین خدا را شناخته است حضرت علی (ع) می‌فرمایند: خویشتن‌شناسی سودمندترین دانش‌هاست.

اهداف:

هدف کلی:

تعیین رابطه عزت نفس با پیشرفت تحصیلی در میان دانش‌آموزان مقطع دبیرستان شهرستان بیجار

هدف جزیی:

1-تعیین میزان رابطه‌ی عزت نفس با پیشرفت تحصیلی

2-تعیین میزان رابطه‌ی عزت نفس با جنسیت

سؤال‌ها:

1-آیا بین عزت نفس با پیشرفت تحصیلی رابطه‌ وجود دارد؟

2-آیا بین عزت نفس با جنسیت رابطه وجود دارد؟

متغیرها:

عزت نفس (متغیر مستقل): تصورات، نگرش‌ها و ارزیابی‌هایی که شخص بطور مداوم از خود انجام می‌دهد

پیشرفت تحصیلی (متغیر وابسته): موفقیت در هدف‌های تربیتی تعیین شده که به عنوان عملکرد تحصیلی دانش‌آموز در نظر گرفته شده است.

تعریف عملیاتی:

عزت نفس: منظور از عزت نفس در تحقیق حاضر میزان نمره‌ای است که فرد از آزمون کوپر اسمیت کسب کرده است.

پیشرفت تحصیلی: منظور از پیشرفت تحصیلی در پژوهش حاضر نمره معدل ترم گذشته دانش‌آموزان در تمام دروس است. ‌

مقطع تحصیلی که این تحقیق در آن صورت گرفته است دانش‌آموزان دوره دبیرستان شهرستان بیجار است.

فصل دوم: پیشینه تحقیق

مبانی نظری

مبانی تجربی

مدل تحلیلی

مبانی نظری:

تعاریفی از عزت نفس:

مازلو عزت نفس را عبارت می‌داند از شایستگی، توانمندی، کفایت، اطمینان، استقلال و آزادی. چنانچه ارضاء گردد فرداحساس ارزشمند بودن، توانا بودن، مثمر به ثمر بودن و احساس غرور و اعتماد به خود می‌کند و اگر ارضاء نگردد فرد احساس حقارت، درماندگی و ضعف می‌کند (مدی، 1976).

راجرز عزت نفس را عبارت می‌داند از ارزیابی مداوم شخص نسبت به ارزشمندی خویشتن خود (شاملو، 1368).

روزنبرگ می‌گوید: هر فرد آگاهی‌هایی در مورد خود دارد، بخش ارزشی این آگاهی‌ها عزت نفس نام دارد رابسون عزت نفس را عبارت می‌داند از حس رضامندی، خویشتن‌پذیری که ارزیابی خود درباره ارزشمندی قدر و منزلت، جذابیت، شایستگی و کفایت و توانایی جهت ارضای تمایلات و خواسته‌های فرد، منتج می‌شود.

مؤلفه‌های عزت نفس عبارتند از: 1-امنیت 2-خودپذیری 3-پیوندجویی 4-تعهد 5-شایستگی

ابعاد عزت نفس:

1-بعد اجتماعی: هر چقدر ارتباط شخص با اجتماع کمتر باشد و فاقد محبت لازم و حمایت‌های اجتماعی باشد باعث کاهش عزت نفس فرد خواهد شد و هر چقدر ارتباط فرد با اجتماع بیشتر شود و از حمایت‌های اجتماعی و محبت لازم برخوردار باشد عزت نفس فرد بیشتر خواهد بود.

2-بعد تحصیلی: موفقیت‌ها و شکست‌های فرد در امر تحصیل علم و دانش در مدرسه و مسائل مربوط به آن مستقیماً بر عزت نفس اثر می‌گذارد و هر چه شکست بیشتر باشد عزت نفس پایین و هر چقدر موفقیت فرد بیشتر باشد عزت نفس فرد بالا خواهد رفت.

3-بعد جسمی: هر فرد نسبت به ظاهر و توانایی جسمی خود یک ارزیابی و برداشت دارد اگر این تصور در برداشت از وضعیت ظاهری و جسمی فرد منفی باشد از این نظر عزت نفس فرد پایین خواهد بود و برعکس.

4-بعد خانوادگی: فردی که احساس می‌کند عضو باارزشی از خانواده است و احترام بیشتری برای او قائلند عزت نفس او بالا خواهد بود.

5-بعد کلی عزت نفس: ارزیابی و تصور کلی فرد از خود و خویشتن است و اساس ارزیابی فرد در همه زمینه‌هاست.

نیاز حرمت و احترام به خود

فرد پس از برآورده ساختن نیازهای فیزیولوژیکی، ایمنی و عشق متوجه جلب احترام دیگران و احترام به خود می‌شود.

همه ما به عنوان یک انسان احساس می‌کنیم حق داشته باشیم که دیگران در قالب وجودی صاحب ارزش، با ما رفتار کنند. اهانت و پرخاش شدید یک کودک سه ساله به یک کودک کوچکتر از خود شاید رنجش و ناراحتی برای او فراهم سازد. این ناراحتی را حداقل از چشمان کودکی که مورد تعرض و اهانت قرار گرفته می‌توان مشاهده کرد. شخصی که احساس ناکارآوری می‌کند احتمالاً توان و انرژی خود را به قصد تأیید کارآوری، متوجه خویش می‌سازد.

او مایل است کارآوری و شایستگی خود را به دیگران نشان دهد ولی بیشتر به قانع ساختن خویش سرگرم می‌شود. نیاز احترام به خود با عزت نفس تعامل دارد یعنی احساس‌هایی که درباره خودتان دارید تا اندازه‌ای بسیار زیاد با باورهایتان نسبت به دیگران بستگی د ارد به ویژه دیگرانی که به شما احترام می‌گذارند. اشخاصی که به خود احترام می‌گذارند و یا از سوی دیگران احترام می‌بینند به ندرت اتفاق می‌افتد که بخواهند توانایی‌ها و ظرفیت‌های خویش را نشان دهند. آنها صرف نظر از آنچه انجام داده‌اند یا می‌دهند و یا دیگران چگونه احترام‌شان را دارند از این وضع لذت می‌برند و شاید دچار غرور و افتخار هم شوند این دسته افراد مداوماً‌ به تعریف و تمجید نیاز ندارند و خواهان توجه مستمر نیستند (هر چند ممکن است از توجه خوششان آید). اینگونه افراد از داور‌های نسبت به خود یا قضاوت کردن درباره دیگران نه ترس و واهمه‌ای دارند و نه از انجام این کار عقب‌نشینی می‌کنند. آنها همچنین نیاز دارند که برای رفع نگرانی‌های خود وقت و انرژی فراوانی صرف نمایند (بخشی، 1383).

نشانه‌های عزت نفس ناسالم و عزت نفس سالم:

هم چنان که کودک رشد می‌کند و بزرگ می‌شود، عزت نفس او هم تغییر می‌یابد و دچار نوسان می‌شود. هر چه کودک تجربه‌ی بیشتری کسب می‌کند و ادراک جدیدی نسبت به خویشتن پیدا می‌کند، عزت نفس او هم بر همان پایه دچار تحول می‌شود. خوب است والدین نسبت به نشانه‌های عزت نفس سالم و عزت نفس ناسالم هوشیار باشند تا بتوانند به موقع به فرزندان خود کمک کنند. کودکی که دچار ضعف عزت نفس است، درصدد یادگیری و یا کسب مطلب تازه‌ای بر نمی‌آید. او همیشه دیدی منفی نسبت به خود داشته و جملاتی مثل من یک ابله هستم هیچ وقت هیچی یاد نمی‌گیرم و یا هیچ کس به من توجهی نمی‌کند، به خود می‌گوید: او قدرت تحمل ناکامی‌ها را ندارد و به سادگی از رفتار و گفته‌های سایرین دلخور شده و می‌رنجد. کودکانی که عزت نفس پائینی دارند، موانع و مشکلات موقت را پایدار و همیشگی می‌پندارند و چنین شرایطی را غیرقابل تحمل می‌دانند. به عبارت بهتر حس بدبینی در آن‌ها مسلط و حکمفرما است .

برعکس، کودکی که از عزت نفس بالایی برخوردار است، از معاشرت با دیگران لذت می‌برد و از بودن در محافل اجتماعی و انجام فعالیت‌های گروهی به اندازه‌ی انجام کارهای فردی و شخصی احساس رضایت و ناراحتی می‌کند. او از اقدامات جدید استقبال می‌کند و وقتی با مشکلی روبرو می‌شود توانایی یافتن راه حل را در خود می‌بیند. او هیچ‌گاه استعدادهای خود را دست کم نمی‌گیرد و کاستی‌های درونی خود را منصفانه می‌پذیرد. برای مثال، به جای این که بگوید: من یک ابله هستم، می‌گوید: من معنی آن را نمی‌فهمم؟ او نسبت به نقاط ضعف و قوت خود آگاه است و حس خوش‌بینی و مثبت‌نگری در او مستولی است (سلحشور، 1379).

عوامل مؤثر بر رشد عزت نفس کودکان و نوجوانان عبارتند از:

الف) خانه-روابط موجود بین والدین، خواهرها و برادرها، پدربزرگ، مادربزرگ و سایر اقوام و نزدیکان، تأثیر مستقیمی بر میزان عزت نفس کودک دارد. تجاربی که کودک از محیط زندگی خود کسب می‌کند، دوست‌یابی، نوع بازی‌های انتخابی و رویدادهای خوشایند و ناخوشایند دوران کودکی بر شکل‌گیری حس عزت نفس کودک مؤثرند.

ب) مدرسه-روابط اجتماعی و دوستانه‌ای که کودک با هم‌سالان خود برقرار می‌کند، معلمین، مربیان و مشاوران مدرسه بر میزان عزت نفس کودکان نقش بسزایی دارند. همچنین تجاربی که کودک از طریق انجام وظایف و تکالیف درسی خود می‌آموزد، فعالیت‌های فوق برنامه، ورزش، نظم و انضباط نقش عمده‌ای در این خصوص ایفاء می‌کند.

ج) اجتماع-روابط مختلفی که کودک با سایر افراد جامعه برقرار می‌کند، اعم از فرهنگ‌های مختلف، نژادها و مذاهب گوناگون، می‌تواند بر میزان رشد عزت نفس مؤثر باشند (سلحشور، 1379).

عزت نفس تحصیلی و پیشرفت تحصیلی:

یکی از مفاهیمی که به مفهوم نگرش به آن به آموزشگاه و یادگیری آموزشگاهی بسیار نزدیک است مفهوم نگرش به خود و عزت نفس تحصیلی در رابطه با یادگیری آموزشگاهی است موفقیت و تأیید یا شکست و عدم تأیید در تعدادی از تکالیف یادگیری و در مدتی نسبتاً طولانی به عزت نفس کلی درباره آموزشگاه و یادگیری آموزشگاهی می‌انجامد. به همین نحو موفقیت و تأیید یا شکست و عدم تأیید پس از چند سال تحصیلی منجر به این خواهد شد که دانش‌آموزان موفقیت یا شکست را به خودش به عنوان یاد گیرنده یا دانش‌آموز تعلیم دهد. سرانجام این دانش‌آموز یا باید از متهم کردن آموزشگاه یا معلمان به سبب عدم موفقیتش دست بردارد و خود را هدف اتهام قرار دهد و یا باید تأیید آموزشگاه و معلمان را به خاطر موفقیتش به تأیید خود مبدل سازد. دانش‌آموزی که مرتباً در آموزشگاه موفقیت کسب می‌کند باید تأیید مدرسه و معلمان را به خود تعمیم دهد و یک مفهوم کلی مثبت درباره خودش به عنوان یادگیرنده ایجاد کند (سیف، 1363).

اکثر صاحب نظران برخورداری از عزت نفس (ارزیابی مثبت از خود) را به عنوان عامل مرکزی و اساسی در سازگاری عاطفی-اجتماعی، افراد می‌دانند این باور گسترش یافته و دارای تاریخچه طولانی نیز هست ابتدا روان‌شناسان و جامعه‌شناسان، از جمله ویلیام جیمز هربرت مید و چارلز کولی بر اهمیت عزت نفس تأکید داشتند همچنین محققان بسیاری دریافته‌اند که بین عزت نفس مثبت و نمرات بالا در مدارس رابطه وجود دارد (پپ و همکاران، 1989).

این ارتباط حتی زمانی که کودکان خودشان را به عنوان دانش‌آموز ارزیابی می‌کنند بالاتر است که می‌توان آن را در «عزت نفس تحصیلی» آنها نام نهاد.

دیدگاه‌های دانشمندان درباره عزت نفس:

1-دیدگاه بک:

بک (1985) می‌گوید: افراد یکه عزت نفس پایین دارند می‌کوشند موفقیت‌ها را به بیرون نسبت دهند و

شکست‌ها را به درون، شواهد بیانگر این مطلب است که کودکان نیز از این شیوه‌ها استفاده می‌کنند. بک متذکر

می‌شود که اغلب واکنش‌های منفی احساس ناشی از فقدان عزت نفس است.

2-دیدگاه هورنای:

هورنای معتقد است عزت نفس یکی از نیازهای انسان است و عبارتست از ارزش خود را در درجه اهمیت و

ارزشی که دیگران برای او قائل هستند، دانستن.

به عقیده هورنای، آگاهی شخص از خود واقعی و از استعدادهای بالقوه و امکاناتی که دارد او را قادر می‌سازد به

اینکه کاملاً تسلیم محیط اجتماعی نباشد و احیاناً از خود ابتکار به خرج دهد و شخصیت خود را به رنگ

مخصوصی درآورده و آنرا از شخصیت افراد دیگری که تحت تأثیر همان عوامل اجتماعی و فرهنگی قرار

گرفته‌اند ممتاز سازد، شخصی که عزت نفس پایین دارد از اینکه صاحب قدرت و سیادت شود مأیوس شده و

حتی این امید را ندارد که بتواند روی پای خود بایستد یعنی قائم بذات باشد از اینرو می‌خواهد از آزار و ایذاء

دیگران در پناه قرار گیرد و ضمناً برای خود حامی و پشتیبان فراهم سازد تا در زندگی او را یاری کنند از این رو

سخت می‌کوشد مورد محبت دیگران واقع شود و همه او را دوست بدارند (سیاسی، 1371).

3-دیدگاه ماریون:

ماریون (1995)، معتقد است که عزت نفس دارای سه نشانه مهم و اساسی است که عبارتند از: حس ارزشمندی،

کنترل و شایستگی. منظور از «حس ارزشمندی» این است که کودک خود را دوست بدارد و احساس کند که

برای دیگران مهم و باارزش است.

دوم، کودکی که مفهوم کنترل کردن را درک کند، به سادگی نمی‌پذیرد که سایرین او را تحت کنترل و

سلطه‌ی خود درآورند، زیرا می‌خواهد خودش تصمیم بگیرد. اگر والدین و مربیان کودک نسبت به انتظارات و

خواسته‌های او عکس‌العمل مناسبی نشان دهند و شیوه تصمیم‌گیری درست را به او بیاموزند، می‌توانند موجب

رشد و پرورش حس کنترل درونی کودک شوند.

سوم، ایجاد «حس صلاحیت و شایستگی» در کودکان می‌تواند موجب موفقیت‌های آموزشی تحکیم روابط

اجتماعی و رشد مهارت‌های بدنی شود. به عبارت دیگر، می‌توان با تقویت این طرز تفکر که تو می‌توانی این کار

را انجام دهی، حتماً موفق خواهی شد، حس لیاقت و شایستگی را در او پرورش داد (سلحشور، 1379).

4-دیدگاه راجرز:

تصور نسبتاً دائمی هر فرد راجع به ارزشی که او برای خود قائل می‌شود و رابطه این ارزش یا خود واقعی است

که شامل تمام افکار، ادراک‌ها و ارزش‌ها که من را تشکیل می‌دهد و من شامل آنچه هستم وآنچه می‌توانم و بر

ادراک فرد از جهان تأثیر دارد. پشتکار انسان را موفق می‌کند و بهترین نردبان ترقی است.

افرادی که بر عزت نفس و پشتکار خود تکیه دادند، بیش از اشخاصی که به قریحه و مواهب طبیعی خود متکی

هستند بر رستگاری و پیشرفت نزدیکندو از خسران دور هستند. نسبت پشتکار و عزت نفس با مواهب طبیعی مثل

نسبت اراده است به قابلیت، همانطوریکه شخص هر قدر قابلیت انجام کاری را داشته باشد تا اراده انجام آن را

نکند به انجامش موفق نخواهد شد، همینطور هم هر قدر انسان، صاحب ذوق و قریحه و هوش باشد تا آن ذوق

مقرون به پشتکار و عزت نفس و تلاش نباشد مثمرثمر نیست، پس عزت نفس اساس امید است (سیف‌پناهی، 1378).

5-دیدگاه الیس:

به نظر الیس، انسان تمایلی به عشق و محبت، توجه به مراقبت و تشفی آرزوها دارد و از مورد تنفر قرار گرفتن

بی‌توجهی و ناکامی دوری می‌جوید، زمانیکه حادثه فعال کننده‌ای برای فرد اتفاق می‌افتد او براساس تمایلات

ذاتی خود ممکن است در برداشت متفاوت و متضاد از حادثه فعال کننده داشته باشد. یکی افکار و عقاید و

باورهای منطقی و عقلانی و دیگری افکار ، عقاید و برداشت‌های غیرعقلانی و غیرمنطقی در حالتی که فرد

تابع افکار و عقاید عقلانی و منطقی باشد به عواطف منطقی دست خواهد یافت و شخصیت سالمی خواهد داشت

در حالتی که فرد تابع و دستخوش افکار و عقاید غیرمنطقی و غیرعقلانی قرار گیرد با عواقب غیرمنطقی مواجه

خواهد شد. که در این حالت او فردی است مضطرب و غیرعادی که شخصیت ناسالمی دارد. بطور خلاصه در

نظریه الیس، انسانها تا حد زیادی خود موجد اختلافات و ناراحتی‌های روانی خود هستند انسان با استعداد و

آمادگی مشخص برای مضطرب شدن متولد می‌شود و تحت تأثیر عوامل فرهنگی و شرط شدنهای اجتماعی این

آمادگی را تقویت می‌کند.

دیدگاه اریکسون:

اریکسون معتقد است بحران‌هایی که در هر مرحله از رشد بوجود می‌آید اساس سلامت و یا تا سلامت بعدی شخصیت فرد را پایه‌‌ریزی می‌کنند اگر هر یک از این مراحل با این بحران‌ها که جنبه‌های مثبت و منفی دارند و قسمتی از جنبه‌های طبیعی رشد محسوب می‌شود برخورد رضایت‌بخش شود جنبه‌های مثبت شخصیت مانند اعتماد به دیگران، خودکفایی و عزت نفس به میزان بالایی جذب خود می‌شوند و به این ترتیب شخصیت به رشد خود ادامه می‌دهد برعکس اگر تعارض استمرار یابد و یا در اصل به نحو راضی کننده‌ای حل نشود «خود» در حال رشد صدمه می‌بیند و عناصر منفی شخصیت مانند بی‌اعتمادی شکست و تردید، احساس حقارت جذب «خود» می‌شود و در نتیجه شخصیت به شکل ناسالمی رشد می‌یابد. به عقیده اریکسون والدینی که به کودکان خود اجازه بروز ابتکار نمی‌دهند باعث می‌شوند که در آنها احساس گناه، کم ارزشی و گوشه‌گیری بوجود آید این کودکان از ابراز وجود می‌ترسند و ضمن اتکاء شدید به بزرگسالان در گروه‌ها به صورت فعال شرکت نمی‌کنند و بیشتر و در حاشیه آنها زندگی می‌کنند آنها بی‌هدف می‌شوند و یا جرأت اینکه به دنبال هدف بروند را نخواهند داشت (شاملو، 1370).


دانلود ولادت پرشکوه فاطمه(س)‏

فاطمه بضعة منى و هى نور عینى و ثمرة فؤادى و روحى التى بین جنبى و هى الحوراء الانسیة «فاطمه پاره تن من است، و نور چشمان من، و میوه دلم و روح من است و او حورى انسان صفت است»
دسته بندی معارف اسلامی
فرمت فایل doc
حجم فایل 66 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 97
ولادت پرشکوه فاطمه(س)‏

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

فصل اول

ولادت پرشکوه فاطمه(س)‏

فاطمه بضعة منى و هى نور عینى و ثمرة فؤادى و روحى التى بین جنبى و هى الحوراء الانسیة: «فاطمه پاره تن من است، و نور چشمان من، و میوه دلم و روح من است و او حورى انسان صفت است».

پیامبر اسلام(ص) در آن سال که سال پنجم بعثتش بود در سختترین شرائط و حالات به سر مى‏برد.اسلام منزوى بود، و مسلمانان اندک نخستین، شدیداً تحت فشار.محیط مکه بر اثر شرک و بت پرستى و جهل و خرافات و جنگهاى قبایل عرب و حاکمیت زور و بینوائى توده‏هاى مردم، تیره و تار بود.پیامبر(ص) به آینده مى‏اندیشید، آینده‏اى درخشان از پشت این ابرهاى سیاه و ظلمانى، آینده‏اى که با توجه به اسباب عادى و ظاهرى بسیار دور دست و شاید غیر ممکن بود.در همین سال حادثه بزرگى در زندگى پیامبر رخ داد، به فرمان خدا براى مشاهده ملکوت آسمانها به معراج رفت، و به مصداق «لنریه من آیاتنا الکبرى» آیات عظیم پروردگار در پهنه بلند آسمان را با چشم خود دید، و روح بزرگش بزرگتر شد، و آماده پذیرش رسالتى سنگیت‏تر توأم با امید بیشتر.در روایتى از اهل سنت و شیعه - که هر دو بر آن تأکید دارند - مى‏خوانیم: پیامبر(ص) در شب معراج از بهشت عبور مى‏کرد، جبرئیل از میوه درخت طوبى به آن حضرت داد، و هنگامى که پیامبر(ص) به زمین بازگشت نطفه فاطمه زهرا سلام اللّه علیها از آن میوه بهشتى منعقد شد.

لذا در حدیث مى‏خوانیم که پیامبر(ص) فاطمه سلام اللّه علیها را بسیار مى‏بوسید، روزى همسرش عایشه بر این کار خرده گرفت، که چرا اینهمه دخترت را مى‏بوسى؟!

پیامبر(ص) در جواب فرمود:«من هر زمان فاطمه را مى‏بوسم، بوى بهشت برین را از او استشمام مى‏کنم».

و به این ترتیب این مولود بزرگ از عصاره پاک میوه‏هاى بهشتى و از پدرى همچون پیامبر(ص)، و مادر ایثارگر و فداکارى همچون «خدیجه» در روز بیستم جمادى الثانى گام به دنیا نهاد، و طعن و سرزنشهاى مخالفین که پیامبر را بدون «نسل جانشین» مى‏پنداشتند، همگى نقش بر آب شد، و به مضمون سوره «کوثر» فاطمه زهرا چشمه جوشان براى ادامه دودمان پیامبر و ائمه هدى و خیر کثیر در طول قرون و اعصار، تا روز قیامت شد.

این بانوى بهشتى (ص) نام داشت که هر کدام از دیگرى پر معنى‏تر بود: 1- فاطمه، 2- صدیقه، 3- طاهره، 4- مبارکه، 5- زکیه، 6- راضیه، 7- مرضیه، 8- محدثه، 9- زهرا و هر یک بیانگر اوصاف و برکات وجود پربرکت او است.

همین بس که در نام معروفش «فاطمه» بزرگترین بشارت براى پیروان مکتبش نهفته است، چرا که «فاطمه» از ماده «فطم» به معنى جدا شدن، یا باز گرفتن از شیر است، و طبق حدیثى که از پیامبر گرامى اسلام(ص)‏ روایت شده به امیر مؤمنان على(ع) ‏ فرمود:

«مى دانى چرا دخترم، فاطمه نامیده شد؟

عرض کرد:بفرمائید.

فرمود:براى آنکه او و شیعیان و پیروان مکتبش از آتش دوزخ باز گرفته شده‏اند»!

از میان نامهاى او نام «زهراء» نیز درخشندگى و فروغ خاصى دارد، از امام صادق(ع) پرسیدند:چرا فاطمه را «زهراء» مى‏نامند؟

فرمود:«زیرا زهراء به معنى درخشنده است و فاطمه چنان بود که چون در محراب عبادت مى‏ایستاد و نور او براى اهل آسمانها پرتو افکن مى‏شد، همانگونه که نور ستارگان براى اهل زمین [پرتو افکن است‏]. لذا زهراء نام نهاده شد».هنگامى که خدیجه زنى با شخصیت و معروف به بزرگى بود، با پیامبر اسلام(ص) ‏ ازدواج کرد زنان مکه از او قطع رابطه کردند، و گفتند: او با جوان تهى دست و یتیمى ازدواج کرده و شخصیت خود را پائین آورده است!

این وضع همچنان ادامه یافت تا اینکه خدیجه باردار شد و جنینش کسى جز فاطمه زهرا نبود.به هنگام وضع حمل به سراغ زنان قریش فرستاد و از آن‏ها خواست که در این ساعات حساس و پردرد و رنج به یارى او بیایند و تنهایش نگذارند، اما او با این پاسخ سرد و درد آلود روبرو شد که:«تو سخن ما را گوش نکردى، با یتیم ابوطالب که مالى نداشت ازدواج نمودى، ما نیز به کمک تو نخواهیم شتافت»!

خدیجه با ایمان، از این پیام زشت و بى معنى سخت غمگین شد، اما در اعماق دلش نور امیدى درخشید که خدایش او را در اینحال تنها نخواهد گذاشت.لحظات سخت و بحرانى وضع حمل آغاز شد، او در محیط خانه تنها بود، و زنى که او را کمک کند وجود نداشت، قلب او فشرده‏تر مى‏شد، و امواج خروشان بى مهریهاى مردم روح پاکش را آزار مى‏داد.ناگهان برقى در افق روحش درخشید، چشم بگشود و چهار زن را نزد خود دید، سخت نگران شد. یکى از آن چهار زن صدا زد:

نترس و غمگین مباش. پرودرگار مهربانت ما را به یارى تو فرستاده است ما خواهران توایم.

من ساره‏ام!و این یک آسیه همر فرعون است که از دوستان تو در بهشت خواهد بود.

آن دیگر مریم دختر عمران.و این چهارمى را که مى‏بینى دختر موسى بن عمران، کلثوم است!ما آمده‏ایم که در این ساعت یار و یاور تو باشیم.و نزد او ماندند تا فاطمه بانوى اسلام دیده به جهان گشود.آرى به مصداق‏((ان الذین قالوا ربنا اللّه ثم استقاموا تتنزل علیهم الملائکة الاتخافوا و لاتحزنوا)). کسانى که بگویند پروردگار ما اللّه است، فرشتگان بر آن‏ها نازل مى‏شوند و مى‏گویند نترسید و اندوهى به خود راه ندهید»

در اینجا نیز علاوه بر فرشتگان، ارواح زنان با شخصیت جهان به یارى خدیجه با ایمان و پر استقامت شتافتند.تولد این مولود خجسته آنچنان پیامبر(ص) را خشنود کرد که زبان به مدح و ثناى پرورگار گشود، و زبان بدخواهان که او را ابتر مى‏خواندند، براى همیشه کوتاه شد.خداوند مژده این مولود پربرکت را در سوره کوثر به پیامبرش داد و فرمود:انا اعطیناک الکوثر.فصل لربک وانحران شانئک هو الابتر»:ما سرچشمه جوشان خیر کثیر را به تو بخشیدیم.اکنون که چنین است، براى پرودگارت نماز بجاى آور و تکبیر گو!مسلماً دشمن تو، ابتر است!

  1. 1. ریاحین الشریعه، جلد1، صفحه .21
    2. این حدیث را با مختصر تفاوتى «سیوطى» در درالمنثور و «طبرى» در ذخائر العقبى و «على بن ابراهیم» در تفسیر خود نقل کرده‏اند. گرچه معروف است که معراج در سالهاى آخر توقف پیامبر(ص) در مکه بوده، ولى به طورى که از بعضى از روایات استفاده مى‏شود معراج مکرر اتفاق افتاده است، بنابراین منافاتى با تولد بانوى اسلام در سال پنجم بعثت ندارد.
    3. این حدیث در بسیارى از کتب اهل سنت از جمله «تاریخ بغداد» و «صواعق ابن حجر» و «کنز العمال» و کتب دیگر آمده است .
    4. مضمون این حدیث را گروهى از دانشمندان اهل سنت از جمله «طبرى» در «ذخائر العقبى» نقل کرده است.
    5. سوره فصلت، آیه .30

فصل دوم


محبت فراوان پیامبر(ص) نسبت به فاطمه(س)

اذا اشتقت الى الجنة قبلت نحر فاطمة:

هنگامى که شوق بهشت در دلم پیدا مى‏شود گلوى فاطمه را مى‏بوسم!

همه مورخان و ارباب حدیث نوشته‏اند که پیامبر(ص) نسبت به دخترش فاطمه‏(س) علاقه عجیبى داشت.

بدیهى است علاقه پیامبر تنها به خاطر رابطه پدرى و فرزندى نبود، هر چند این عاطفه در وجود پیامبر(ص) موج مى‏زد، اما تعبیرات و سخنانى که پیامبر(ص) به هنگام اظهار علاقه نسبت به دخترش فاطمه‏(س) بیان مى‏کرد، نشان مى‏داد که در اینجا معیارهاى دیگرى مطرح است.

واین محبت از محبتها جدا است‏ حب محبوب خدا، حب خدا است‏

از میان روایات فراوانى که در این زمینه رسیده است کافى است به چند روایت زیر که در کتب معروف شیعه و اهل سنت آمده اشاره کنیم:

1- ما کان احد من الرجال احب الى رسول اللّه من على و لا من النساءٍ احب الیه من فاطمة:

«احدى از مردان نزد پیامبر(ص) محبوبتر از امیر مؤمنان على‏(ع) نبود و نه از زنان، محبوبتر از فاطمه(س).

جالب این است که این حدیث را گروه زیادى از عایشه نقل کرده‏اند.

2- هنگامى که آیه شریفه:لا تجعلوا دعاء الرسول بینکم کدعاءٍ بعضکم بعضاً:

پیامبر را آن گونه که یکدیگر را صدا مى‏زنید، صدا نزنید

نازل شد مسلمانان پیامبر(ص) را با خطاب «یا محمد» صدا نکردند، بلکه «یا رسول اللّه و یا ایها النبى» مى‏گفتند.

فاطمه(س) مى‏گوید:بعد از نزول این آیه من دیگر جرأت نکردم پدرم را به عنوان «یا ابتاه» (پدرجان!» صدا کنم، و هنگام که خدمتش مى‏رسیدم «یا رسول‏اللّه» مى‏گفتم.

یکى دوبار این خطاب را تکرار کردم، دیدم پیامبر(ص) ناراحت شد و از من روبرگردانید. دفعه سوم رو به من کرد و گفت:یا فاطمة انها لم تنزل فیک و لا فى اهلک و لا نسلک، انت منى و انا منک، انما نزلت فى اهل الجفاء و الغلظة من قریش!:

اى فاطمه این آیه درباره تو نازل نشده، و نه درباره خاندان و نسل تو، تو از منى و من از توأم، این در مورد جفاکاران و تند خویان بى ادب از قریش نازل شده است!

سپس این جمله عجیب و روح پرور را افزود:قولى: یا ابه! فانها احیا للقلب و ارضى للرب!

«بگو پدرجان! که این سخن قلب مرا زنده مى‏کند و خدا را خشنود مى‏سازد».

آرى آهنگ دلنواز پدرجان فاطمه‏(ع) با روح پیامبر(ص) همان مى‏کرد که امواج نسیم بهارى با شکوفه‏هاى لطیف درختان.

3- در حدیث دیگرى آمده است پیامبر چنان مشتاق فاطمه(س)‏ بود که هر گاه به سفر مى‏رفت آخرین کسى را که با او وداع مى‏کرد زهرا(س) بود، و به هنگامى که از سفر باز مى‏گشت نخستین کسى را که به دیدنش مى‏شتافت فاطمه‏(س) بود.

4- این حدیث را نیز بسیارى از محدثان شیعه و اهل سنت نقل کرده‏اند که پیامبر فرمود:

من آذاها فقد آذانى.و من اغضبها فقد اغضبنى.من سرها فقد سرنى.و من سائه فقد سائنى.

هر کس او را آزار دهد مرا آزار داده است.و هر کس او را خشمگین کند مرا خمشگین ساخته.

هر کس او را مسرور کند مرا مسرور ساخته نموده.و هر کس او را اندوهگین سازد مرا اندوهگین ساخته است!

بدون شک شخصیت والاى فاطمه(س)‏ علیها و آینده درخشان و مقام عرفان و ایمان و عبادتش اینهمه احترام را ایجاب مى‏کرد. چرا که امامان، همه، از نسل او بودند. و بعلاوه او همسر بزرگمرد اسلام امیر مؤمنان على‏(ع) بود.

اما پیامبر(ص) با این عمل مى‏خواست حقیقت دیگرى را نیز به مردم تفهیم کند و دیدگاه اسلام را در زمینه دیگرى روشن سازد و انقلاب فکرى و فرهنگى بیافریند و بگوید:دختر موجودى نیست که باید زنده به گور شود.

ببینید من دست دخترم را مى‏بوسم، او را بر جاى خود مى‏نشانم، و اینهمه عظمت و احترام براى او قائلم.

دختر انسانى است همچون سایر انسانها، نعمتى است از نعمتهاى پرودرگار، موهبتى است الهى.

دختر نیز مى‏تواند مانند پسر مدارج کمال را طى کند و به حریم قرب خدا راه یابد.

و به این ترتبیب شخصیت در هم شکسته زن را در آن محیط تاریک احیاء فرمود.

1. فضائل الخمسة جلد 43 صفحه .127
2. مضمون این حدیث در دهها روایت از طرق اهل سنت نقل شده است (احقاق الحق)، جلد 10، صفحه .167
3. سوره نور، آیه .63
4. مناقب این شهر آشوب، جلد3، صفحه .320
5. فضائل الخمسة، جلد3، صفحه .

فصل سوم

فاطمه(س)‏ در کنار پدر

ان اول شخص یدخل على الجنة فاطمه بنت محمد:«نخستین کسى که در بهشت بر من وارد مى‏شود، فاطمه دختر محمد است».

در آن روزگار که مسلمانان دوران آمادگى خود را در مکه مى‏گذراندند، محیط زندگى آنان سخت طوفانى و شرائط فوق العاده بحرانى بود.

آغاز اسلام بود و مسلمانان در اقلیت شدیدى قرار داشتند، و تمام قدرت و نیرو و حاکمیت و ثروت دست دشمنان بى رحم و بى منطق اسلام بود و هر کارى مى‏خواستند، مى‏کردند.

آزارى نبود که بر سر مسلمانان نیاورند، و جسارت و توهینى نبود که نسبت به مقام شامخ پیامبر(ص) روا ندارند.

در این دوران دو نفر بیش از همه ایثار و فداکارى کردند: از میان زنان «خدیجه» بود که بر زخمهاى قلب و جسم پیامبر(ص) مرهم مى‏نهاد، و غبار غم و اندوه را با فداکاریهایش، با محبت و صفایش با همدردى و دلسوزى اش، از قلب مبارکه پیامبر مى‏زدود.

و دیگر «ابوطالب پدر بزرگوار امیرمؤمنان على‏(ع) بود که نفوذ و اعتبارى بسیار در میان مردم مکه داشت، و از تدبیر و هوش و ذکاوت فوق العاده‏اى برخوردار بود، او خود را سپرى نیرومند در برابر پیامبر(ص) کرده بود و یار و یاور و حامى مهربان پیامبر اسلام(ص)‏ بود.

ولى با نهایت تأسف این هر دو یار وفادار، و دو شخصیت بزرگ و انسانهاى ایثارگر، در سال دهم هجرت به فاصله کمى چشم از جهان پوشیدند، و پیغمبر(ص) را در مرگ خود عزادار ساختند، و رسول خدا(ص) از این نظر تنها ماند.

شدت اندوه پیامبر(ص) در سوگ این دو شخصیت که به حق هر کدام سهم قابل ملاحظه‏اى در پیشرفت اسلام داشتند، از اینجا روشن مى‏شود که آن سال را «عام الحزن» نام نهادند یعنى «سال غم و اندوه»!.

اما از آنجا که خداوند هر نعمتى را از بندگان برگزیده‏اش مى‏گیرد نعمت دیگرى را جانشین آن مى‏کند هر کدام از این دو بزرگوار فرزندى از خود به یادگار گذاشتند که درست نقش آن‏ها را ایفا مى‏کردند.

امیرمؤمنان على(ع)‏ یادگار «ابوطالب» همانند پدر حامى و مدافع و یار و یاور پیامبر(ص) بود، قبلا نیز چنین بود اما بعد از ابوطالب جاى خالى او را نیز پر کرد.

و خدیجه دخترش «فاطمه» را به یادگار گذاشت، دخترى مهربان، فداکار و شجاع و ایثارگر که همواره در کنار «پدر» بود و گرد و غبار و رنج و محنت را از قلب پاک پدر مى‏زدود.

امیر مؤمنان على(ع) در آن هنگام 19 سال داشت در حالى که فاطمه سلام اللّه علیها طبق احادیث معروف بیش از پنجسال از سن مبارکش نگذشته بود، قابل توجه اینکه هر دو در خانه پیامبر(ص) زندگى مى‏کردند و مونس ساعتهاى تنهائى او بودند.

هنوز سه سال به هجرت باقى مانده بود، سه سال مملو از حوادث سخت و طوفانهاى شدید زندگى، مملو از مرارتها و ملالتها، مملو از آزارها و اهانتها و تلاشهاى دشمنان براى محو اسلام و مسلمین.

گاه دشمنان سنگدل، خاک، یا خاکستر بر سر پیامبر(ص) مى‏پاشیدند، هنگامى که پیامبر(ص) خانه مى‏آمد، فاطمه سلام اللّه علیها خاک و خاکستر از سر و صورت پدر پاک مى‏کرد، در حالى که اشک در چشمانش حلقه زده بود، پیامبر(ص) مى‏فرمود:

دخترم غمگین مباش و اشک مریز که خداوند حافظ و نگهبان پدر تواست.

گاه دشمنان در حجر اسماعیل اجتماع داشتند و به بتها سوگند مى‏خوردند که هر کجا «محمّد» را پیدا کنند، او را به قتل برسانند.

فاطمه سلام اللّه علیها این خبر را مى‏شنید و به اطلاع پدر مى‏رساند تا مراقب بیشترى از خود کند و این نشان‏ مى‏دهد که نه تنها در درون خانه که در بیرون نیز فاطمه سلام اللّه علیها در فکر دفاع و نجات پدر بود.

در یکى از همان سالها، ابوجهل مشتى اراذل مکّه را تحریک کرد که به هنگامى که پیامبر(ص) در مسجد الحرام به سجده رفته بود، شکمبه گوسفندى را بیاورند و بر سر حضرت بیفکنند، هنگامى که این عمل انجام شد ابوجهل و اطرافیانش صدا به خنده بلند کردند و پیامبر(ص) را به باد مسخره گرفتند.

بعضى از یاران، منظره را دیدند اما دشمن بیرحم چنان آماده بود که توانائى بر دفاع نداشتند، ولى هنگامى که این خبر به گوش دختر کوچکش فاطمه(س) رسید به سرعت به مسجد الحرام آمد و آن را برداشت و با شجاعت مخصوص خودش، ابوجهل و یارانش ر با شمشیر زبان مجازات کرد، و به آن‏ها نفرین فرمود.

آرى در آنجا که گاهى مردن دلاور جرأت دفاع از پیامبر(ص) را نداشتند، این دختر شجاع و خردسال، حضور داشت و به دفاع از پیامبر(ص) مى‏پرداخت.

این دوران هر چه بود، سپرى شد، پیامبر(ص) عازم هجرت به مدینه گشت. فاطمه سلام اللّه علیها باید موقتاً از پدر جدا شود و در خانه تنها بماند، تا زمانى که اجازه هجرت به او داده شود، در حالى که 8 سال بیشتر از سن مبارکش نمى گذشت. ولى همانگونه که امیرمؤمنان على(ع) در لحظات حساس و بحرانى هجرت با خوابیدن در بستر پیامبر(ص) امتحان ایثار و فداکارى خود را داد و بدن خویش را در معرض شمشیرهاى دشمن گذارد، فاطمه(ص)‏ نیز بدون جزع و بیتابى آمادگى خود را براى پذیرش این رسالت جدید اعلام داشت.

ولى دوران جدائى او نمى توانست زیاد طولانى باشد، و باید در کنار پدر همچنان بماند. و در محیط مدینه همچون مکه به دفاع خود ادامه دهد، و گردو غبار اندوه و حوادث سخت را از قلب نورانى پدر بشوید، لذا بعد از چند روز به اتفاق چند نفر از همسران پیامبر(ص) به همراهى امیر مؤمنان على(ع) به مدینه آمد.

فاطمه نه تنها در روزهاى عادى (هر چند پیامبر(ص) روز عادى نداشت) بکله در روزهاى جنگ و طوفانى نیز همچون یک مرد شجاع در شعاعى که مأموریت داشت، از پیامبر(ص) دفاع مى‏کرد.

هنگامى که جنگ «احد» پایان گرفت و تازه لشگر دشمن صحنه را ترک گفته بود و پیامبر(ص) با دندان شکسته و پیشانى مجروح هنوز در میدان احد بود فاطمه سلام اللّه علیها با سرعت به «احد» آمد و با اینکه هنوز نوجوان کم سن و سالى بود فاصله میان «مدینه» و «احد» را با پاى پیاده و با شوق زیاد طى کرد، صورت پدر را با آب شستشو داد، خون را از چهره‏اش زدود، اما زخم پیشانى همچنان خونریزى مى‏کرد.

قطعه حصیرى را سوزاند، و خاکستر آن را برجاى زخم ریخت و مانع خونریزى شد، و عجیبتر اینکه براى جنگى که در روز بعد اتفاق مى‏افتاد. اسلحه براى پدر فراهم مى‏کرد.

در جنگ احزاب که از پررنجترین غزوات اسلامى بود، و در ماجراى فتح مکه در آن روز که سپاه پیروزمند اسلام با احتیاطهاى لازم آخرین سنگر شرک را از دست مشرکان گرفت و خانه را از لوث وجود بتها پاک کرد، باز مى‏بینیم فاطمه سلام اللّه علیها در کنار پیامبر قرار گرفته، و به کنار خندق مى‏آید و براى پیامبر(ص) که چند روز گرسنه مانده، غذاى ساده‏اى که از قرض نانى تجاوز نمى کرد، تهیه مى‏کند، و به هنگام فتح مکه براى او خمیه مى‏زند، آب براى شستشو و غسل آماده مى‏کند، تا گردو غبار را از تنش بشوید و لباس پاکیزه‏اى بپوشد و رهسپار مسجد الحرام شود.

1. این حدیث را «کلینى» در «کافى» و جمعى از اهل سنت در کتب خود مانند «کنز العمال» و «میزان اعتدال» و غیر آن نقل کرده‏اند.
2. سیره، ابن هشام، جلد 1، صفحه .416
3. مناقب، جلد 1، صفحه .71
4. صحیح، بخارى، جلد 5، صفحه .8
5. این غزوه «حمراء الاسد» بود که مشرکان از نیمه راه به سوى مدینه بازگشتند تا ضربه‏اى را که در «احد» زده بودند تکمیل کنند، اما خدا مى‏خواست مأیوس و نومید بازگردند، لذا وقتى خود را با مسلمانان شجاع و حتى کسانى که در «احد» مجروح شده بودند، مواجه دیدند، ترسیدند و بازگشتند.

فصل چهارم

فاطمه(س)‏ همسر وفادار امیر مؤمنان(ع)

((لولم یخلق على لم یکن لفاطمة کفو))

«هر گاه على آفریده نمى شد، کسى که لایق همسرى فاطمه باشد وجود نداشت».

ازدواجى که عقدش در ملکوت آسمان بسته شد!

کمالات فوق العاده فاطمه(س)‏ از یکسو.و انتسابش به شخص پیامبر از سوى دیگر.

و شرافت خانوادگى او نیز از سوى دیگر.

سبب شد که مردان زیادى از بزرگان یاران پیامبر(ص) به خواستگارى او بیایند اما همه جواب رد شنیدند.و جالب اینکه غالباً پیامبر در پاسخ آن‏ها مى‏فرمود:امرها الى ربها!

«کار فاطمه به دست پروردگار فاطمه است»!

از همه عجیبتر خواستگارى «عبدالرحمن بن عوف» بود، همان مرد ثروتمندى که مطابق راه و رسم جاهلیت، به همه چیز از دریچه مادى مى‏نگریست، و مهریه سنگین را دلیل بر شخصیت زن و موقعیت ممتاز شوهر مى‏پنداشت.

او به خدمت پیامبر(ص) آمد و عرض کرد:اگر فاطمه را به همسرى من درآورى یکصد شتر که بار همه آن‏ها پارچه‏هاى گرانقیمت مصرى باشد به اضافه ده هزار دینار طلا مهریه او مى‏کنم!!

پیامبر(ص) از این خواستگارى زشت و بى معنى چنان خشمگین شد که مشتى سنگریزه برداشت و به طرف عبدالرحمن پاشید و گفت:«تو گمان کردى من بنده پولم و ثروتم که با پول و ثروت مى‏خواهى بر من فخر بفروشى»؟

آرى باید در خواستگارى فاطمه الگوهاى اسلامى مشخص شود، سنتهاى جاهلیت پایمال گردد، و معیارهاى ارزش اسلامى معلوم شود.

مردم مدینه در این گفتگوها بودند ناگهان این صدا در همه جا پیچید که پیامبر(ص) مى‏خواهد تنها دخترش را به همسرى على بن ابیطالب(ع) ‏ در آورد.

على بن ابیطالب که دستش از مال و ثروت دنیا کوتاه بود و از معیارهاى عصر جاهلى چیزى نداشت، اما وجودش از فرق تا قدم مملو از ایمان و ارزشهاى اصیل اسلامى بود.

هنگامى که تحقیق کردند، معلوم شد رهنمون پیامبر(ص) در این ازدواج مبارک تاریخى وحى آسمانى بوده است، زیرا خودش فرمود:«اتانى ملک فقال یا محمد ان اللّه یقرأ علیک السلام و یقول لک: انى قد زوجت فاطمه ابنتک من على بن ابى طالب فى الملاءِ الاعلى، فزوجها منه فى الارض»:

«فرشته‏اى از سوى خدا آمد و به من گفت: خداوند بر تو سلام مى‏فرستد و مى‏گوید من دخترت فاطمه را در آسمانها به همسرى على بن ابیطالب درآوردم تو نیز در زمین او را به ازدواج على درآور»!

هنگامى که امیر امؤمنان على(ع)‏ به خواستگارى فاطمه سلام اللّه علیها آمد، چهره مبارکش از شرم گلگون شده بود. پیامبر(ص) با مشاهده او شاد و خندان شد فرمود براى چه نزد من آمده‏اى؟

ولى امیرمؤمنان على(ع)‏ به خاطر ابهت پیامبر(ص) نتوانست خواسته خود را مطرح کند، و لذا سکوت کرد.

پیامبر(ص) که از درون امیرمؤمنان على(ع)‏ باخبر بود، چنین فرمود:«لعلک جئت تخطب فاطمة».

«شاید به خواستگارى فاطمه آمدى»؟!...

عرض کرد:آرى، براى همین منظور آمدم.

پیامبر فرمود:اى على! قبل از تو مردان دیگرى نیز به خواستگارى فاطمه آمدند، هر گاه من با خود فاطمه این مطلب را در میان مى‏نهادم روى موافق نشان نمى داد، و اکنون بگذار تا این سخن را با خود او در میان نهم.درست است که این ازدواج آسمانى است و باید بشود، اما شخصیت فاطمه سلام اللّه علیها خصوصاً، و احترام و آزادى زنان در انتخاب همسر عموماً، ایجاب مى‏کند که پیامبر(ص) بدون مشورت با فاطمه سلام اللّه علیها اقدام به این کار نکند.


دانلود مقاله عصر خیام و دانش ستاره شناسی

عصر خیام و دانش ستاره شناسی نجوم نجوم و اختر فیزیک فیزیک علوم طبیعت (cached) مقدمه در پی عصر بیرونی با فاصله کمی از آن ، نیمه دوم قرم پنجم هجری با درخشش چهره یک دانشمند بزرگ دیگر و قرار دارد این دوران در کتاب و ستاره شناسی ادامه حرکتهای پژوهشی و اکتشافات چشمگیری در زمینه ریاضیات خوانده می عصر عمر خیام مقدمهای بر تاریخ علم سارتن بنام
دسته بندی تاریخ و ادبیات
فرمت فایل pdf
حجم فایل 329 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل 2
مقاله عصر خیام و دانش ستاره شناسی

فروشنده فایل

کد کاربری 8025

عصر خیام و دانش ستاره شناسی نجوم> نجوم و اختر فیزیک> فیزیک> علوم طبیعت (cached)

مقدمه
در پی "عصر بیرونی" با فاصله کمی از آن ، نیمه دوم قرم پنجم هجری با درخشش چهره یک دانشمند بزرگ دیگر و قرار دارد: این دوران در کتاب و ستاره شناسی ادامه حرکتهای پژوهشی و اکتشافات چشمگیری در زمینه ریاضیات خوانده می" عصر عمر خیام" "مقدمهای بر تاریخ علم" سارتن بنام شود. او در پی توصیفی که از شرایط دنیای علم در شرق و غرب جهان آن روز به عمل میآورد، درباره اعتبار فراوان علمی کارهای خیام در زمینه ریاضیات سخن گفته : و بعد به چگونگی پژوهشها و رصدهای او در امر نجوم پرداخته و چنین میگوید



در (... سلطان جلال الدین ملکشاه سلجوقی او را به رصدخانه جدید رس (یا 07 -4701 نیشابور ، یا اصفهان) دعوت کرد تا تقویم ایرانی را اصلاح کند: 365 روز = روز + 7 ) روز41×07(. . پس از تسلط مسلمین جای خود را به تقویم اسلامی داده بود این تقویم به تاریخ جلالی (گرفته شده از نام جلال الدین ملکشاه) موسوم است، مبدأ آن تقویم خیام 10 رمضان م بود. راجع به اصلاح خیام تفسیرهای متعددی 4701 ماری 41 ق= 104 وجود دارد که هر کدام بر میزان معینی از دقت دلالت دارد، ولی به هر صورت ، تقویم شاید درسترین تفسیر یکی از سه . خیام بسیار دقیق بود، احتمالا دقیقتر از تقویم گریگوری تفسیر زیر و دومی محتملتر از هم است. راجع به هر کدام اول مأخذ ، سپس تعداد کبیسهها ...). و در آخر میزان خطا را ذکر کرده

سارتن در جلد دوم کتاب خود بار دیگر درباره تقویم جلالی خیام مینویسد: سده یازدهم با موفقیت بزرگی به پایان رسید: . تاریخ جلالی نه تنها در شرق ، بلکه در غرب هم بی رقیب ماند... یعنی با تاریخ جلالی عمر خیام رصدخانه ری یا نیشابور (زیج ملکشاهی)
از جمله فعالیتهای ارزنده نجومی در ایران میتوان ایجاد رصدخانه بزرگ ری یا نیشابور یا اصفهان را در زمان ملکشاه سلجوقی دانست، مدارک موجود و از جمله زیج ملکشاهی حاکی از آنست که دانشمندان بزرگی چون عمر بن ابراهیم الخیامی ، ابوالمظفر اسفزاری ، میمون بن نجیب الواسطی و تعدادی دیگر سرگرم بررسیهای علمی و تحقیقات و تاریخ بودهاند. بنای رصدخانه بزرگ زمان ملکشاه سلجوقی را همه وسیع در زمینه ستاره شناسی و اصلاح تقویم ذکر کردهاند، ولی در مورد محل بنای آن که ری بوده یا نیشابور یا اصفهان اشاره مستقیم و روشنی وجود 110سال . ندارد ابن اثیر در این باره اشارهای دارد
آورده است که در این سال نظام الملک و سلطان ملکشاه جماعتی از بزرگان و منجمین 110ابن اثیر در حوادث سال را گرد آوردند تا نوروز را در اول حمل مستقر ساخته و پیش از آن تاریخ نوروز در نیمه برج حوت واقع بود و این عمل سلطان مبدأ تقویمها شد. در همین سال رصدی برای سلطان ملکشاه ترتیب یافت و جماعتی از بزرگان منجمین در عمل آنم شرکت کردند و از آن جمله بودند عمر بن ابراهیم الخیامی و ابوالمظفر الاسفزاری و میمون النجیب الواسطی و دائر بود و بعد از وفات او متروک 187 جز آنان. در ترتیب این رصد مال بسیار خرج شد و تا سال وفات ملکشاه یعنی .)ماند


این رصدخانه و رصدبندی را در اصفهان ، نیشابور ، ری و مرو نوشتهاند، به نظر میرسد ترتیب رصدخانه در اصفهان مسلم باشد، زیرا از دو قرن پیش در این شهر رصدخانههای دیگری ایجاد شده و از سوی دیگر این شهر . پایتخت دولت بود فعالیتهای رصدی در قرن ششم
هـ.ق به توسط حکیم حسام الدین سالار و حکیم اوحدالدین انوری و 710بنا بر نوشته (وصاف الحضره) در سال به توسط حکیم 771 عبدالرحمن خازنی رصدخانه زیجی که به شاهی مشهور بود ساخت شد. همچنین مینویسد در سال فریدالدین ابویحیی علی بن عبدالکریم التالولی رصد و زیجی که مشهور به زیج علائی بود تأسیس شد، لیکن مکان و . محل آنها را ذکر نکرده است